آشنایی با
کارگاه‌های روش تحقیق در علوم اسلامی
دوره اول: فقه‌پژوهی
(مصوب میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی)
دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم
مؤسسه آموزش عالی امام رضا (ع)
برطرف کردن ضعف فقه پژوهان در حوزه پژوهش و نگارش متن علمی.
- توانمندسازی پژوهشگران فقه در شناسائی و تحلیل نیازها و تبدیل آن ها به مسأله با تأکید بر رویکرد اجتهادی و استفاده از روشها و الگوهای جدید پژوهشی
- تقویت و توسعه روشها و مبانی تحقیق در فقه با شاخص های کارآمدی، استناد و عقلانیت
- کارآمدسازی و چابک سازی فرآیند پژوهش در فقه و کاهش هزینه تمام شده
- پیوند میان پژوهش، آموزش و کاربردسازی در فقه
- بازشناسی و تکمیل رویکرد اجتهادی و دستیابی به مدل بومی حل مسأله مبتنی بر آن در فقه
مخاطبین کارگاه‌ها، پژوهشگران نیمه فعال حوزه فقه هستند که در دوره سطح 4 مشغول به تحصیل بوده و با توجه به حضور در مؤسسات فقهی، از علاقه مندی لازم برای پیگیری مباحث فقهی استدلالی نیز برخوردار هستند. البته در ضمن بیان سیاست های اجرایی، گفته خواهد شد که در شرایطی، امکان حضور طلاب سطح 3 نیز در این کارگاه‌ها وجود دارد.
برگزاری کارگاه 15 جلسه ای آموزش روش فقه‌پژوهی به همراه بخشهای غیرحضوری.
موضوع این کارگاه‌ها، روش شناسی و روش تحقیق در دانش فقه است. افراد حاضر در هر کارگاه، بین 12 تا 20 نفر هستند.
ارائه گواهی کارگاه، منوط به ارائه یک طرح تفصیلی مقاله ای علمی ترویجی در حوزه فقه از سوی دانش پژوهان تا پایان زمان کارگاه و نگارش آن حداکثر چهار ماه پس از برگزاری کارگاه است. همچنین افراد می‌توانند ایده مرکزی مقاله خود را در قالب یک یادداشت 400 کلمه ای تنظیم کنند تا در صورت تأیید، در سایت شبکه اجتهاد منتشر گردد.
الف) توانمندسازی و فعال سازی پژوهشگران مستعد اما تازه کار در مقاطع تحصیلی تخصصی فقه و علوم وابسته.
ب) تدوین مجموعه طرحنامه مقالات علمی.
ج) تدوین مجموعه طرحنامه مقالات علمی مقالات پژوهشی در موضوعات مناسب که حداقل یک چهارم آن از سطح علمی ترویجی برخودار باشد.
د) تقویت گفتمان پژوهش و روش شناسی در فضای دانش پژوهان تخصصی فقه و علوم وابسته.
|
محتوای آموزشی
|
حضور
|
مطالعه
|
کارورزی
|
|
معرفی دوره + آفاق فقه‌پژوهی معاصر
|
2 جلسه
|
_
|
راهنمایی در حین تدوین مقاله
|
|
مصطلحات و اصول و فنون پژوهش
|
_
|
جزوه مقرر
|
راهنمایی در حین تدوین طرحنامه و مقاله
|
|
شیوه استناددهی به منابع (کتاب، سنت، عقل و عرف)
|
3 جلسه
|
_
|
راهنمایی در حین تدوین مقاله
|
|
جستجو با نرم‌افزارهای فقهی و پایگاه‌های اطلاعاتی
|
1 جلسه (کلیات)
|
_
|
راهنمایی در حین تدوین طرحنامه و مقاله
|
|
شیوة نگارش مقالة علمی
تدوین طرحنامه، اخلاق علمی، شیوة استناددهی، فنون ثبت مقاله، ارائه مقاله
|
2 جلسه
|
|
راهنمایی در حین تدوین طرحنامه و مقاله
|
|
فقه و ... (محور مختص مقاله)
نسبت فقه با آن محور، مسائل جاری، محققان، نهادهای، منابع
|
2 جلسه
|
_
|
راهنمایی در حین تدوین طرحنامه و مقاله
|
|
تدوین طرحنامه
|
4 جلسه
|
_
|
راهنمایی در حین تدوین
|
|
چالشهای فقه در دنیای معاصر
|
1 جلسه
|
-
|
|
- رویکرد اصلی کارگاه‌ها، مبتنی بر آموزش به شیوه کارورزی است. بنابراین تلاش می شود تا بیشترین آموزشها، در حین انجام کار توسط محقق و به صورت پرسش و پاسخ صورت گیرد.
- برخی از محتواهای کارگاه‌ها، به صورت معرفی کتاب یا در اختیار قراردادن جزوه تنظیمی توسط گروه پژوهش مرکزی دبیرخانه در اختیار فقه پژوهان قرار گرفته و دانش پژوهان، پیش از حضور در کارگاه، موظف به مطالعه و احیانا شرکت در امتحان آن محتوا هستند. بدیهی است امکان حضور در کارگاه، تنها با قبولی در امتحان این متون پیش نیاز میسر خواهد بود.
- امکان برگزاری برخی دروس به صورت مجازی وجود دارد. این دروس، طبیعتا دروس غیر اصلی کارگاه‌ها خواهند بود که کاروزی در آن ها، از اهمیت بالائی برخوردار نیست.
- در طور برگزاری دوره، می‌توان از اساتید راهنما در نوبت بعد ازظهر، برای حل اشکالات فقه پژوهان در طراحی طرح نامه استفاده کرد.
- محیط برگزاری کارگاه، باید بیشترین مناسبت با محتوای ارائه شده و بیشترین امکان کارورزی را برای پژوهشگران فراهم سازد. بدین منظور مناسب است کارگاه آشنائی با منابع، در کتابخانه و کارگاه‌های آشنائی با نرم افزارها و پایگاه های پژوهشی، در اتاق رایانه برگزار شود.
- مشارکت مؤسسات فقهی در روند برگزاری کارگاه، موجب امکان حضور طلاب مشغول به تحصیل در دوره سطح سه آن موسسه را فراهم خواهد نمود، علاوه بر اینکه تعیین زمان و طول مدت برگزاری کارگاه نیز با هماهنگی آن مرکز خواهد بود.
- از تمام کارگاه‌ها، تصویربرداری صورت گرفته و تصاویر آن ها جهت درج در آرشیو و گزارش تصویری و هم چنین استفاده در کلاسهای مجازی، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
- اساتید موظفند محتوای دقیق کلاس خود را بر اساس سرفصلهای تنظمی توسط کمیته علمی، در قالب فایل power point به دبیرخانه تحویل دهند.
- کارگاه‌ها را هم می‌توان در بازه زمانی دو یا سه‌روزه و یا در روزهای آخر هفته و در ضمن دو یا سه هفته برگزار نمود. این امر وابسته به هماهنگی اساتید و مؤسسه محل برگزاری کارگاه‌ها است.